Xuất khẩu cần lao Nhật Bản: Lối đi rộng hơn nhưng ghập nghềnh hơn

Cục phó Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, Nhật Bản là thị trường cần lao hấp dẫn đối với người cần lao bởi nhu cầu cần nhiều và mức lương khá cao. Hiện, Cục đang tiếp chuyện thương thảo với phía Nhật Bản nhằm tăng cường số lượng xuất khẩu lao động sang nước bạn.

Trái với lo ngại rằng, thị trường xuất khẩu lao động Nhật Bản sẽ sụt giảm sau thiệt hại của động đất, sóng thần hồi đầu tháng 3 vừa qua, thị trường này lại bất ngờ trở nên sôi động. Cụ thể, giả dụ trong 3 tháng đầu năm, làng nhàng, cả nước chỉ có hơn 200 cần lao sang Nhật Bản làm việc mỗi tháng, thì trong tháng 4, đã có tới gần 600 người và tháng 5 là gần 500 người xuất cảnh sang thị trường này làm việc. Nguyên nhân của sự tăng trưởng đặc biệt này là gì thưa ông?

Thảm họa động đất mạnh 8,9 độ Richter xảy ra ở miền bắc Nhật Bản cách thủ đô Tokyo 400 km ở độ sâu 20 dặm (32 km) đã gây thiệt hại lớn và gây ra sóng thần quanh Thái Bình Dương và sau đó dẫn đến sự cố ở nhà máy điện nguyên tử ở Fukushima. Tuy nhiên, kể cả trong thời khắc nhạy cảm nhất tất thảy TNS Việt Nam đều an toàn và làm việc thường ngày, không có trường hợp nào tự ý bỏ về nước. Thậm chí, có nhiều TNS còn tự nguyện làm thêm giờ để góp tiền ủng hộ những nạn nhân của trận địa chấn, sóng thần. Với sự trình bày đó, người cần lao Việt Nam đã giành được thiện cảm đặc biệt trong mắt chủ sử dụng lao động ở sơn hà này, bởi tinh thần trách nhiệm và ý thức tương thân tương ái khi hoạn nạn xảy ra. Hiện giờ, số lượng hiệp đồng cung ứng lao động đi làm việc tại Nhật Bản đăng ký tại Cục tăng cao so với trước. Các doanh nghiệp phái cử cũng cho biết, họ ký kết được nhiều đơn hàng với các điều khoản có lợi cho người cần lao.

Được biết, Việt Nam sẽ cung cấp nhân công cho cả những ngành nghề đòi hỏi chất lượng cao?

Cục đang tiếp luận bàn, thương thảo phía Nhật Bản để ứng dụng chương trình đưa y tá, hộ lý VN đang làm việc trong các bệnh viện để sang làm việc tại đây. Đây sẽ là một lĩnh vực rất tiềm năng để các doanh nghiệp XKLĐ Việt Nam nghiên cứu, lên kế hoạch tuyển dụng và đào tạo cho hiệp với yêu cầu của Nhật. Riêng với Cục, ngoài chương trình TNS, sẽ có thêm nhiều chương trình cao cấp dành cho đối tượng là kỹ sư có vốn ngoại ngữ tốt để có thể làm việc độc lập ngay.

Nhu cầu lao động tại Nhật Bản tăng mạnh sau địa chấn, sóng thần. (Ảnh: CTV)

Có một thực tại, hiện nhiều doanh nghiệp đang đau đầu vì không tuyển đủ cần lao sang làm việc ở những thị trường truyền thống ít đòi hỏi như Maylaysia, Đài Loan. Trong khi đó, Nhật Bản lại là thị trường đòi hỏi khá cao. Nếu vậy, vấn đề đáp ứng nhân công sang Nhật Bản sẽ càng khó khăn?

Thực tại sang Nhật Bản xuất khẩu lao động trong tuổi hiện không còn khó như nhiều người vẫn lo ngại. Phía bạn đã sang tận VN để tuyển trực tiếp với đề nghị trình độ cao hơn so với các thị trường cần lao phổ thông Maylaysia, Đài Loan. Tuy nhiên người lao động lại không cần tay nghề cao, bởi phía bạn sẽ dạy nghề và trả lương TNS cho người cần lao. Http://xuatkhaulaodong.Tw

Mức thu nhập bình quân của mỗi TNS khoảng 80.000 – 100.000 Yên/tháng, tương đương 900 - 1.000 USD/tháng (hơn 20 triệu đồng/tháng/người). Công việc đang cần lao động Việt Nam nhiều nhất là cơ khí, may mặc, điện tử, nông nghiệp, chế biến thủy sản...Vì thế, Nhật Bản đang là địa chỉ hấp dẫn đối với sinh viên mới ra trường đã được đào tạo bài bản.

Mức hoài mà người cần lao phải trả để được sang Nhật làm việc là bao lăm thưa ông?

Giờ, phí tối đa không được 1 tháng lương (khoảng 1.000 USD/tháng/người). Ngoài ra, có DN còn đưa ra mức thấp hơn nữa. Bên cạnh đó, vé tàu bay, chỗ ở được tương trợ miễn phí toàn

Bộ.

Trên 18.000 tu nghiệp sinh Việt Nam đang làm việc tại Nhật Bản. (Ảnh: CTV)

Lại thêm một thực trạng đã diễn ra tại Nhật là có đến 30% TNS đã bỏ trốn không về nước khi hết hạn hợp đồng cần lao. Nhất là khi Nhật Bản áp dụng cơ chế, yêu cầu các chủ sử dụng lao động nước ngoài không nhận tiền đặt cọc của TNS (kể từ ngày 1/7/2010). Tình trạng này cũng đã diễn ra tại Hàn Quốc,  khiến thị trường này lo ngại nên đã tạm dừng tiếp thụ lao động Việt Nam?

Đây đích thực là vấn đề nan giải đã được Cục lường trước và rút kinh nghiệm. Tình trạng bỏ trốn sẽ hạn chế trong thời kì tới, bởi Cục đã đề nghị các công ty phái cử và doanh nghiệp tiếp thụ thít chặt ngay từ khâu tuyển và đảm bảo các chế độ tốt nhất cho người cần lao. Ngoại giả, Nhật Bản cũng sẽ thẳng thừng hơn trong việc kiểm soát người lao động nước ngoài đang làm việc tại đây, nếu TNS bỏ trốn bị bắt được sẽ trục xuất ngay về nước. Cùng đó, nếu chính sách trong nước tạo môi trường thuận lợi để tiếp thu TNS về nước “cống hiến” kèm lẫn mức lương khá cũng sẽ hạn chế được tình trạng bỏ trốn này.